Prokrastynacja to odkładanie zadań na później, często na ostatnią chwilę albo nawet po terminie. Pewnie każdy zetknął się z nią w swoim życiu, ale notoryczne działanie na ostatni moment może stać się uciążliwe. Szczególnie, że zadania stale się gromadzą, stres rośnie, a my stoimy w miejscu. Dowiedz się jakie są przyczyny prokrastynacji i co zrobić, żeby przestać prokrastynować i stać się produktywnym.
Czym jest prokrastynacja?
Prokrastynacja to ciągłe odwlekanie rozpoczęcia zadania lub zadań. Pojawia się w nas wtedy poczucie, że powinniśmy zrobić coś ważnego, ale wybieramy tego nie robić. Takie zachowanie prowadzi do nagromadzenia obowiązków, a w konsekwencji do natężonego stresu i nierzadko problemów ze snem.
Można na to spojrzeć jako brak silnej woli czy nieumiejętność organizacji czasu, ale kryje się za tym coś więcej.
Dlaczego prokrastynujemy?
W naturze ludzkiej leży przedkładanie natychmiastowej satysfakcji ponad przyszłą korzyść. Kiedy ustalamy cele na przyszłość, widzimy ten wspaniały obraz w naszej głowie i pragniemy go urzeczywistnić. Natomiast wszystkie decyzje podejmujemy w tu i teraz. A kiedy przychodzi moment podjęcia decyzji, zwykle wybieramy to, co przyniesie nam satysfakcję jak najszybciej, a nie to, co doprowadzi nas do upatrzonego celu.
Przyczyny prokrastynacji
Poza opisaną wyżej przyczyną, do prokrastynacji mogą prowadzić też poniższe:
- Perfekcjonizm
- Lęk przed trudnym/nieprzyjemnym doświadczeniem
- Lęk przed porażką/krytyką, jeśli się nam nie powiedzie
- Nieumiejętność organizacji czasu
Często wydaje nam się, że mamy znacznie więcej czasu na wykonanie zadania niż faktycznie tak jest. Przez to czekamy z jego wykonaniem do ostatniej możliwej chwili, kiedy to okazuje się, że będziemy musieli siedzieć nad nim znacznie dłużej. To rodzi więcej stresu i nieprzespanych nocy.
Perfekcjonizm również wiąże się z prokrastynacją, ponieważ chcąc wykonać zadanie idealnie, często czujemy się niegotowi, a mając bardzo wysokie oczekiwania, nie chcemy rozpocząć zadania, aby nie doświadczyć porażki.
Prokrastynacja wynika też z niechęci do nieprzyjemnego doświadczenia, które nas czeka. Jednak tak naprawdę samo prokrastynowanie jest w większości przypadków bardziej bolesne niż samo działanie. Kiedy prokrastynujemy dochodzimy w pewnym momencie do kulminacji stresu i paniki, i ten moment skłania nas do wykonania zadania. Zaczynając zadanie wcześniej, moglibyśmy oszczędzić sobie tych negatywnych doświadczeń.
Sposoby, aby przestać prokrastynować
Nieważne z jakiej przyczyny prokrastynujemy, da się to przezwyciężyć i stać się bardziej produktywnym. Oto kilka przydatnych sposobów na to, jak radzić sobie z prokrastynacją:
1. Obiecaj sobie nagrodę
Wracając do wcześniejszego konceptu natychmiastowej gratyfikacji, musimy znaleźć sposób jak zapewnić sobie korzyść z naszego działania jak najszybciej. Najlepiej jest to zrobić poprzez połączenie czegoś, co uwielbiasz robić z czynnością, którą odkładasz w czasie. Na przykład:
- słuchaj ulubionego podcastu, kiedy ćwiczysz
- oglądaj przyjemny film, kiedy prasujesz
- włącz ukochane piosenki, kiedy przygotowujesz raport/piszesz pracę
2. Przygotuj otoczenie
Kiedy masz jakieś postanowienie, łatwiej się do niego zabierzesz jeśli twoje otoczenie będzie Cię w tym wspierać. Jeśli chcesz spędzać mniej czasu na telefonie, usuń z niego gry i aplikacje, które najbardziej pochłaniają twoją uwagę. Jeśli chcesz się nauczyć języka, zostaw książki do nauki na środku pokoju w bardzo widocznym miejscu. Chcąc zdrowiej się odżywiać zamów od razu lepszej jakości produkty oraz zdrowsze przekąski. Postaraj się przygotować swoje obecne życie pod Twoje przyszłe ja.
3. Ustal konkrety
Prokrastynacja zaczyna się, kiedy zadanie, które nas czeka wydaje się być duże i niezrozumiałe. Nie znając szczegółów i nie wiedząc do końca, co mamy zrobić, będziemy taką czynność odkładać jak najdłużej. Tutaj z pomocą przyjdą konkrety. Rozpisz zadanie na bardzo małe kroki – takie, które nie będą przerażać. Jeśli jakiś punkt jest bardzo niejasny, nie bój się pytać. Teraz skup się tylko na jednym małym zadaniu, które masz przed sobą. Powinno być Ci o wiele łatwiej zacząć.
4. Zaplanuj jutro
Kiedy ja prokrastynuję, najbardziej pomaga mi zrobienie dokładnego planu na następny dzień. Wyznaczam sobie rzeczy do zrobienia – zobowiązania w pracy oraz to, co chcę zrobić dla swojego rozwoju lub przyjemności. Potem ustawiam je w kolejności chronologicznej tak, że następnego dnia wiem dokładnie, od czego zacząć. Skupiam się tylko na jednym zadaniu, które stoi przede mną i przechodzę do kolejnego tylko, jeśli zakończyłam poprzednie. Taki plan pozwala mi na harmonijne przejście przez mój dzień i jestem w stanie zrobić znacznie więcej, ponieważ nie tracę czasu na podejmowanie decyzji i prokrastynowanie.
5. Zbuduj pewność siebie
Innym rozwiązaniem dla prokrastynacji jest zbudowanie pewności siebie. Jeśli odkładamy zobowiązania, ponieważ boimy się porażki, krytyki lub tego, że nie podołamy zadaniu, konieczne jest uzmysłowienie sobie naszej wartości niezależnie od zadania, które wykonujemy.
6. Pamiętaj, że to Ty decydujesz o swoim życiu
Aby skutecznie walczyć z prokrastynacją, trzeba dokładnie zrozumieć, co ją powoduje. Czego się boimy? Kiedy to stanie się dla nas jasne, możemy lepiej sobie poradzić z tym problemem. Ty decydujesz o swoim życiu i tylko Ty masz władzę, by je zmienić. Nieważne czy chodzi o zobowiązania w szkole, w pracy czy wobec samego siebie, pokonując prokrastynację jesteś znacznie szybciej w stanie osiągnąć swoje wymarzone jutro.
Przeczytaj także: Ograniczające przekonania – czym są i jak się od nich uwolnić?
Leave a Reply